شرکت کشت و صنعت افق نصر شیراز

فسفر: phosphorus

این عنصر یکی ضروری ترین ماده های مغذی برای رشد گیاهان است. بدون وجود این ماده مغذی عمل فتوسنتز اتفاق نخواهد افتاد. همچنین فسفر نقش بسیار مهمی در تبدیل انرژی  دارد و گیاه در طول حیات خود به این انرژی نیاز دارد. جالب است بدانید که برای ساخته شدن پروتئین ها و سایر ترکیبات ضروری در گیاه وجود فسفر امری بسیار مهم است. البته موارد ذکر شده تنها بخش کوچکی از نقش فسفر در گیاهان است. یک گیاه در تمام مراحل حیات خود به فسفر نیاز دارد همچنین این عنصر تاثیر قابل توجهی در کیفیت محصول و رشد گیاه دارد.

عملکرد فسفر در گیاه

1. اصلی ترین پایه ی عمل فتوسنتز است ( تبدیل انرژی)
2. باعث ایجاد پروتئین ها، اسید نوکلئیک ها و آنیزیم ها می شود
3. رشد ریشه ها را بهبود می بخشد
4. باعث استحکام ساقه می شود
5. کیفیت بذر و گل دهی را بهبود می بخشد
6. مقاومت گیاه را در برابر تنش های محیطی و بیماری ها افزایش می دهد
7. کیفیت محصولات را افزایش می دهد

مهمترین فش فسفر در گیاهان و بویژه غلات زودرسی می باشد. البته نباید نقش ریشه زایی را نادیده گرفت.

علائم کمبود phosphorus deficiency in rice plant

همانطور که گفته شد نقش فسفر در گیاهان بسیار اساسی است  و همه­ی این نقش ها به اندازه ای مهم هستند که کمبود فسفر در گیاه می تواند خسارات زیادی به همراه داشته باشد. و اگر گیاه دچار کمبود فسفر باشد قطعا نشانه هایی در گیاه ظاهر می شود. برخی از این علائم و نشانه ها عبارتند از:

1. رشد گیاه بسیار کند شده و یا متوقف می شود
2. گیاه دچار ریزش برگ و یا ریزش شکوفه می شود
3. برگ گیاه درچار تغییر رنگ شده و معمولا حاشیه ی برگ ها ارغوانی و یا قرمز رنگ می شوند.

    مقایسه بین 2 مزرعه از لحاظ کمبود فسفر

سمت راست: مزرعه با کمبود فسفر    سمت چپ: مزرعه با کود دهی فسفر مناسب

کمبود فسفر در اندام هوایی برنج

تاثیر فسفر بر ریشه زایی گیاهان

   ارغوانی شدن برگ گیاهان از علائم کمبود فسفر می باشد

 علامت کمبود فسفر در برگ گیاه برنج

البته این نکته حائز اهمیت می باشد که علامت کمبود فسفر در ارقام مختلف متفاوت می باشد و بسته به نوع رقم فرق می کند و معمولاً ارقام محلی حساس تر می باشند.

پیشگیری:

برای دانستن اینکه گیاه شما کمبود فسفر دارد یا خیر؛ منتظر ماندن برای مشاهده ی علائم کار عاقلانه ای نیست زیرا در این صورت آسیب زیادی به گیاه شما وارد شده که درمان این آسیب ها آسان نخواهد بود. خوشبختانه ابزار های متفاوتی برای تعیین سطح فسفر در خاک وجود دارد؛ حتی می توانید قبل از اینکه خیلی دیر شود می توانید از آزمایش های خاک استفاده کنید بدین صورت شما مطمئن می شوید که آیا گیاه شما نیاز به کوددهی دارد یا خیر.

جالب است بدانید که مقدار فسفر در خاک های سطحی بسیار کم است. و برای اینکه گیاهان دچار کمبود فسفر و آسیب های ناشی از کمبود نشوند باید به طور منظم گیاهان خود را با کودهای حاوی فسفر کوددهی کنید.

علامت کمبود عناصر غذایی ماکرو  در برگ برنج

علامت کمبود عناصر غذایی ماکرو در گیاه برنج

  کود‌های فسفره                                            phosphorus fertilzer

غالباً درصد فسفر کود‌های شیمیائی را بصورت درصد اکسید فسفر ذکر می‌نمایند. اسید فسفریک که از تجزیه مواد آلی خاک حاصل می‌شود قابل جذب گیاه است، اما بصورت کود شیمیائی مصرف نمی‌شود. قسمت اعظم کود فسفر‌های که به خاک داده می‌شود. بوسیله کلسیم در خاک‌‌های قلیائی و بوسیله آهن و آلومینیم در خاک‌‌های اسیدی تثبیت می‌گردد. معمولاً تا کود فسفر‌های که به خاک داده می‌شود در سال اول بصورت قابل جذب گیاه باقی می‌ماند و بخش کمی نیز طی سال‌‌های آینده قابل جذب گیاه می‌گردد. میزان‌‌های فوق‌الذکر با روش کوددهی، بافت و ترکیب خاک ، سوابق مصرف کود فسفره در خاک و مقدار کود فسفری که مصرف می‌شود بستگی دارد. چون میزان محلول بودن و حرکت کود فسفره در خاک بسیار محدود است می‌بایستی کود‌های فسفره را قبل از کاشت به خاک داد و آن‌‌ها را مستقیماً در ناحیه توسعه ریشه قرار داد. حداکثر میزان محلول فسفر در پی اچ  ۶ تا۶٫۵  مشاهده می‌شود. بنابراین رساندن pH خاک به این حدود می‌تواند در افزایش محلول بودن و جذب فسفر موثر باشد. تغییر pH خاک در خاک‌‌های اسیدی با اضافه کردن آهک و در خاک‌‌های قلیائی با اضافه کردن گوگرد یا کود‌های اسیدی انجام‌پذیر است. مصرف مقدار زیادی کود حیوانی نیز می‌تواند در نقصان pH خاک مفید باشد. میزان محلول بودن کود‌های فسفره نیز متغیر است.

اورتو فسفاتهای اولیه H₂PO₄^-، اورتو فسفاتهای ثانویه HPO₄^-2 اسید فسفریک، شکل قابل‌جذب فسفر برای گیاه است ولی به‌عنوان کود استفاده نمی‌شود. در کودهای شیمیایی فسفر با درصدی از اکسید آن وجود دارد که جهت تثبیت آن در خاک‌های قلیایی از کلسیم و در خاک‌های اسیدی از آهن و آلومینیوم به کار می‌رود. با توجه به میزان کود، روش کود دهی، نوع بافت خاک و تعداد دفعات مصرف، مقداری از کود فسفره در سال‌ اول و سال‌های بعد برای گیاه باقی می‌ماند. کود فسفره را باید قبل از کاشت و در محل ریشه گذاشت. مونو آمونیوم فسفات و مونو پتاسیم فسفات دو شکل رایج از این دسته کودهای شیمیایی هستند.

1. سوپرفسفات ساده: 21 درصد فسفر قابل جذب به شکل P₂O₅
2. سوپر فسفات تریپل: 46 درصد فسفر قابل جذب به شکل P₂O₅
3. فسفات آمونیوم: 46 درصد فسفر قابل جذب به شکل P₂O₅

البته کودهای دیگری به صورت مخلوط رایج در بازار موجود می باشند شامل انواع N_P_K

مثل انواع کودهی فسفر بالا مثل

1. مونو آمونیوم فسفات (MAP 12-61-00)،
2. مونو پتاسیم فسفات (MPK 00-52-34)
3. و انواع ان، پی، ک N_P_K (10-52-10, 15-44-00)